در دنیای کنونی در بسیاری از موارد تجارت به سبک سنتی جای خود را به تجارت به سبک الکترونیکی داده و درآمد کلانی را نصیب کشورهای پیشرو در این نوع تجارت کرده است. برخی از ویژگی‌های تجارت الکترونیکی به شرح زیر است:
- ورود به بازارهای فرا‌منطقه‌ای به منظور بازاریابی جهانی و ایجاد فرصت‌های تجاری جدید
- دسترسی سریع به اطلاعات و امکان مقایسه کالاها با یکدیگر
- امکان ارائه خدمات و محصولات در سطح جهانی و تقویت موضع رقابتی در دنیا
- افزایش و توسعه تولید، فروش، درآمد و سرمایه‌گذاری
- افزایش اشتغال و گسترش فرصت‌های جدید شغلی
- کاهش هزینه پرداخت الکترونیکی نسبت به پرداخت سنتی
- جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش ترددهای بی‌مورد (‌حفظ محیط زیست‌)

تعریف تجارت الکترونیک:
ـ تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیتهای تجاری با استفاده از شبکه‌های ارتباطی کامپیوتری، به ویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک‌, نوعی، تجارت بدون کاغذ است.

تاریخچه تجارت الکترونیک
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود 2000 سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمینهای دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمینهای دیگر آغاز شد. اکنون، شبکه جهانی اینترنت مانند همان کشتی است که نه تنها فواصل جغرافیایی، بلکه اختلافات زمانی را نیز کمرنگ نموده و صحنه را برای نمایشی دیگر آماده کرده‌است. ترکیب تجارت و الکترونیک از سال 1970 آغاز شد.
برای گسترش و پذیرش تجارت الکترونیک لازم است که پیش نیازهای این تکنولوژی از جمله زیرساختار مخابراتی، مسایل قانونی و ایمنی پیام رسانی مهیا شود.
هنگامی که در سال 1994 اینترنت قابلیتهای تجاری خود را علاوه بر جنبه‌های علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت، موسسات تجاری و بانکها در کشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند که تلاش جدی خود را برای استفاده هر چه بیشتر از این جریان بکار انداختند. محصول تلاش آنها نیز همان بانکداری الکترونیک امروزی است. سپس به سرعت مشخص شد که اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیتهای بانکداری و اقتصادی بشمار می‌رود.
تجارت الکترونیک در ابتدای پیدایش خود چیزی بیش از یک اطلاع رسانی ساده تجاری نبود و هر کس می توانست محصولات خود را با استفاده از صفحات وب بر روی اینترنت تبلیغ نماید. آمار منتشره از 500 شرکت نشان می دهد که حدود 34 درصد از آنها در سال 1995 و حدود 80 درصد در سال 1996 از این روش برای تبلیغ محصولات خود استفاده کرده اند و جالب این که تا پایان سال 2001 بیش از 220 بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفته است. اما استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی نیز پیشینه‌ای نسبتا طولانی دارد. در حقیقت نیاز به تجارت الکترونیکی از تقاضاهای بخش‌های خصوصی و عمومی برای استفاده از تکنولوژی اطلاعات به منظور کسب رضایت مشتری, و هماهنگی موثر درون سازمانی نشات گرفته است. می‌توان گفت این نوع تجارت, از سال 1965 آغاز شد که مصرف‌کنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشین‌های خود پرداز دریافت کرده و خریدهای خود را با کارت های اعتباری انجام دهند. پیش از توسعه تکنولوژی های مبتنی براینترنت در سالهای آغازین دهه 90, شرکت های بزرگ دست به ایجاد شبکه‌های کامپیوتری با ارتباطات مشخص , محدود و استاندارد شده برای مبادله اطلاعات (از جمله اطلاعات تجاری) میان یکدیگر زدند. این روش مبادله الکترونیکی داده‌ها نامیده شد.
تجارت الکترونیک در ایران
شاید بتوان ادعا کرد شروع تجارت الکترونیک در ایران همگام با پروژه “پرداخت” بوده است که در حوالی سال های 1381 توسط شرکت رهنما و پست جمهوری اسلامی ایران اجرا شد .
زیرساخت‌های لازم برای تجارت الکترونیکی
از یک دیدگاه می‌توان زیرساخت‌های تجارت الکترونیک را به دو بخش فنی و محیطی تقسیم کرد.
بسترهای فنی شامل:
ـ اینترنت پرسرعت
ـ شبکه ارتباطی
ـ دولت الکترونیک
ـ تجارت الکترونیکی
بسترهای محیطی:
ـ محیط فرهنگی
ـ محیط قانونی
ـ محیط آموزشی

1 ـ اینترنت پرسرعت
امروزه استفاده از اینترنت پرسرعت به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه صنعتی، اقتصادی کشورها به شمار می‌رود و به جرأت می‌توان گفت توسعه تجارت الکترونیک نیز برپایه اینترنت پرسرعت با قابلیت‌های بیشتر استوار می‌باشد. خوشبختانه قانون‌گذاران در برنامه‌های توسعه کشور راه‌اندازی اینترنت پرسرعت را پیش‌بینی نموده‌اند و متعاقباً متولیان فناوری اطلاعات (IT) در کشور نیز اقدامات خوبی در این حوزه انجام داده‌اند. لکن با نگاهی به ضریب نفوذ اینترنت باند پهن به میزان بیش از 90 درصد در کشور کره جنوبی و همین ضریب در کشورمان به میزان کمتر از یک درصد که به عواملی از قبیل گرانی قیمت اینترنت پرسرعت، عدم فرهنگ‌سازی و توسعه بسترهای مخابراتی لازم و ... بستگی دارد، به این نتیجه خواهیم رسید که هنوز راه زیادی در پیش رو داریم که در این راستا می‌توان به کمک فناوری‌های جدید در این حوزه راه را هموارتر نمود.
فناوری وایمکس که بیش از دو سال از ورودش به کشور می‌گذرد با ارائه اینترنت پرسرعت بی‌سیم به روش اقتصادی‌تر در مناطقی که امکان دسترسی به اینترنت از روش‌های وابسته به سیم مسی تکنولوژی (ADSL ) نمی‌باشد و همچنین قابلیت انتقال داده‌ها در این شبکه با ضریب امنیت بالا می‌تواند بسترهای لازم برای توسعه بانکداری الکترونیکی که از مؤلفه‌های مهم برای توسعه تجارت الکترونیکی می‌باشد را فراهم سازد.

2ـ شبکه ارتباطی
شبکه‌های الکترونیکی ابزار نیرومندی برای گسترش و تعمیق فعالیت سازمان‌ها به حساب می‌آیند. مریلین کلی در چند جمله مفید ویژگی‌های منطق شبکه‌سازی را چنین شرح و بسط می دهد: عصر اتم گذشته است، نماد علم در قرن آینده شبکه دینامیک است . در حالی که اتم نمایانگر سادگی منظم است، شبکه، قدرت به هم ریخته پیچیدگی را هدایت می‌کند .
تنها سازمانی که قادر است رشد بدون جهت‌گیری از پیش تعیین شده با یادگیری بدون راهنما داشته باشد، شبکه است . همه توپولوژی های دیگر آنچه را که ممکن است رخ دهد محدود می‌کنند . یک ازدحام شبکه‌ای ، مرزهای متعددی دارد و لذا از هر دو طرف باز و نامحدود است . در واقع، شبکه سازمانی است با کم‌ترین ساختار و حتی می‌توان گفت که اصولا بدون ساختار است . در حقیقت، مجموعه‌ای از اجزای حقیقتاً واگرا ، تنها در یک شبکه می‌توانند حاوی تنوع راستینی باشد که به عنوان یک کل عمل می‌کند .
این تعریف بسیار قابل تامل است، زیرا در بستر یک جامعه اطلاعاتی پیچیده، کارکرد موثر شبکه یعنی همگرایی را تصویر می‌کند و با نگاهی دقیق تر، جامعه ترکیبی است از شبکه‌های متعدد : شبکه‌های میان سازمان‌ها، شبکه درون‌سازمانی ، شبکه‌های شخصی، شبکه‌های رایانه‌ای و علاوه بر این‌ها شبکه‌های فرامرزی اساساً اطلاعات از طریق همین بزرگراه‌ها جاری می‌شود .
برخی از محققان از شبکه‌ها و شبکه‌سازی به عنوان عوامل تحولات و تغییرات اجتماعی یاد کرده‌اند و تاکید داشته اند که شبکه ها نقش مهمی در ارتقای اصلاحات و تضمین پایداری آن ها در جوامع دارند ، زیرا شبکه ها ابزار قدرتمندی برای تبادل اطلاعات و دانش و ایجاد اجماع در خصوص رهیافت‌های جدید هستند .

3ـ‌ دولت الکترونیک
استفاده از خدمات مختلف در بستر اینترنت موضوعی است که هنوز به طور کامل در بین مردم در کشورهای مختلف رواج پیدا نکرده است و ایجاد یک تعامل مناسب بین سازمانهایی که خدمات خود را از کانال اینترنت ارائه میکنند و مردم جامعه، همواره یکی از اهداف سیاستگذاران فناوری اطلاعات در کشورها بوده و هست. بر اساس بررسیهایی که سازمان ملل متحد در بین اعضای خود انجام داده است، کره جنوبی کشوری است که رهبری دولت الکترونیکی را در جهان را داراست. اما حتی در این کشور نیز شهروندان استفاده کاملی از خدمات ارائه شده بر بستر اینترنت نمیکنند. بررسی انجام شده توسط بخش بازرسی و حسابرسی هیئت دولت کشور کره جنوبی نشان میدهد که اگرچه آگاهی از پورتال دولت الکترونیکی بین مردم بالاست، اما کمتر از نیمی از شهروندان از آن استفاده می کنند. با این شرایط، باز هم میتوان گفت که کانال های دولت الکترونیکی کره جنوبی محبوب هستند. چراکه مردم از طریق این کانالها راه حلی آسان برای رفع نیاز خود بدست میآورند و بسیاری از فعالیتهای خود مانند تشکیل پرونده مالیاتی، ثبت نظرات و شکایات و ...، را میتوانند انجام دهند.
به طور کلی می‌توان گفت که مردم چه به عنوان مصرف کننده و چه به عنوان تولید کننده، هنگامی از اینترنت استفاده می کنند که برایشان مفید بوده و مزایای مشخصی را برای آنان فراهم میسازد. چگونگی تشخیص نیاز مردم و ایجاد تسهیلات مناسب ارائه خدمات از طریق اینترنت موضوعی است که دولتها و ارائه دهندگان خدمات میبایست آن را فرا گیرند. مشخصا این یادگیری در هر کشوری به صورت همگون بین دولت و کسب و کارها پیش می رود و در کل سطح دانش جامعه در حوزه اقتصاد دیجیتالی را نشان میدهد. این موضوع از یک سو به سیاست گذاری های

4 ـ محیط فرهنگی
در به کارگیری تکنولوژی اطلاعات و شاخه‌های آن موانع متعددی وجود دارند که یکی از ریشه دارترین و موثرترین آنها می‌تواند موانع فرهنگی باشد. برخی از ابعاد مهم موانع فرهنگی از جمله تفاوتهای بین فرهنگی، تمایلات به معاملات رو در رو‍، مشکل زبان، تنوع بازارها، تفاوت در آداب و رسوم اشاره کرد.
1 ـ‌4 ـ مشکلات فرهنگی
توجه به مسائل فرهنگی تنها در حدود 50 سال قدمت دارد. سابقه این امر به آنجا برمی‌گردد که در بدو ورود فعال به بازارهای بین‌المللی کمپانیهای ایالات متحده از این نکته واهمه داشتند که عدم درک صحیح صحبت کارمندان انها توسط شرکت های خارجی ممکن است توانایی کم کارمندان را به خود کارمندان تلقین نماید. اما با خیز عظیم اقتصادی این نگرانی کم کم از بین رفت چرا که آنها دیگر نگران درک نشدن توسط دیگران نبودند بلکه این دیگران بودند که باید نگران این مساله می بودند. این مساله با گسترش سریع شرکت های امریکایی در سراسر جهان بدتر شد.
رهبری ناصحیح یا درک نادرست از این احساس که جهان تجارت متعلق به امریکاست و زبان تجارت امروزی که زبان انگلیسی است ( این اطمینان را رد آنان دو چندان کرد) باعث گردید که بسیاری از روسای ایالات متحده و کمپانی های انها نتوانند درک کنند که چطور عدم درک خریدار یا فروشنده می‌تواند تجارت را تخریب نماید و چگونه مقادیر عظیم و پراهمیت فروش کالاها به شدت تنزل نماید. تنها چند کمپانی بزرگ جهانی مثل موتورولا و اینتل کارمندانی را به صورت تمام وقت مسئول کار، پیرامون مسایل فرهنگی نموده‌اند. سایر شرکت ها تنها زمانی به اهمیت مسایل فرهنگی پی می برند که در تجارت الکترونیکی بین‌المللی موفق نگردند. آمارها نشان می‌دهد که تنها کمتر از 10 درصد شرکت‌های جهانی به مسایل فرهنگی دیگر کشورها توجه می‌کنند. متاسفانه افرادی نیز که دست به گریبان مسایل فرهنگی هستند از این که چه مشکلی پیش روی آنها قرارداد بی‌اطلاع هستند.
2ـ 4 ـ تمایل به معاملات رو در رو
مهم‌ترین مشکل فرهنگی برشمرده شده در تقریبا تمام کشورهایی که به مشکلات فرهنگی توجه کرده‌اند این است که افراد آن جامعه تمایل به حرکت در هوای آزاد بازار، لمس کالا، تست و دیدن و آزمایش کردن محصول و پرداخت پول نقد و دریافت آنی محصول را دارند. این موضع باعث می‌شود که دلواپسی‌های ناشی از عدم رسیدن کالا، معثوب بودن کالا، مسایل گمرکی، مالیاتی، فریبنده بودن کالا (از پشت مونیتور) همگی یکپارچه از بین بروند و با آرامش خاطر معامله صورت گیرد. ضمنا فرصت تعویض فوری نیز مهیا است. در بسیاری از کشورها چانه زدن و معامله از نزدیک یک عادت است. در هندوستان در یک تحقیق نشان داده شده که اکثر خریداران تا وقتی که کالای فروشنده را نبینند و آن را لمس نکنند راحت نیستند. به همین دلیل انجام این امور از روی شبکه و مانیتور به ندرت یک ضرورت قلمداد می‌شود. چینی‌ها نیز ملاقات حضوری را قبل از معامله ترجیح می‌دهند. آنها فکر می کنند که توافق اینترنتی(الکترونیکی) قابل اتکا و اعتماد نیست. مساله دیگر این که گستردگی بازارهای محلی به حدی است که نیاز ما را برآورده می‌سازد. و ذاتا طبیعت ما بازارهای در این وسعت را می‌پسندد. بسیاری از افراد تمایل به انجام معامله در دور دست را ندارند. این افراد ترجیح می‌دهند که پرداخت‌های خود را به طور مستقیم و به اشخاص داشته باشند. مشکل دیگری که معاملات اینترنتی را محدود می‌کند این است که دسترسی به محصولات خریداری شده به دلایل وجود قوانین تجاری ممکن است تا سه هفته یا بیشتر به طول بیانجامد. که این برای خریدار خوشایند نیست. یکی دیگر از مسایل که باید به آن توجه کرد این است که تنها بزرگترین کمپانی هایی که توانایی حفظ نمایندگی‌های متعدد در کشورهای محل فروش کالا را دارند می‌توانند در صحنه رقابت و بازار باقی بمانند، چرا که خریداران کالا به دلایل ذاتی نگران مباحث تعمیر و نگهداری کالا بوده و لذا ترجیح می‌دهند که از فروشگاههای خرید کنند که دارای نمایندگی در شهر یا حداقل کشور آنها باشد. یک دلیل اساسی در مورد این که چرا کارخانجات بزرگ با تولید بالا نیز گفتگوهای حضوری را ترجیح می‌دهند این است که این کارخانجات قسمت‌هایی از محصول را به شرکت‌های کوچکتر سفارش می‌دهند لذا برای این که بتوانند به راحتی کار را جمع کنند لازم است تا با پیمانکاران جزء خود دائم در تماس رو در رو باشند تا فرآیند تولید محصولات ریزتر را لحظه به لحظه زیر نظر داشته باشند و ضمنا بتوانند مدیریت کنترل پروژه را نیز انجام دهند. این موضوع برای شرکت های غربی صادق نیست این شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که کار خود را از طریق شبکه به پیمانکاران سپرده و تحویل گیرند. از دلایل دیگری که خریداران را وادار به معاملات حضوری می‌نماید عدم وجود استانداردی واحد می‌باشد. این مساله باعث تغییر یک محصول از یک فروشنده به فروشنده دیگر می‌گردد که خود باعث بی‌رغبتی در خریدار می‌شود. لذا تا محصول توسط خریدار لمس نگردد و یا تا زمانی که کیفیت محصول و تحویل آن تضمین نشود اقدام به خرید آن نمی‌گردد.
3 ـ 4 ـ زبان
یکی از مباحث مهم و اساسی در گسترش تجارت الکترونیکی بحث زبان مورد استفاده در سایت‌ها می‌باشد. چگونه می‌توان با فروشنده‌ای ارتباط برقرار کرد که نتوان حرف اون را فهمید؟ این مساله جدی‌تر خواهد بود اگر طرفین بخواهند کاتالوگ‌های پیچیده را در اختیار یکدیگر قرار دهند. در بسیاری از مقالات مشکل زبان را نیز جز مشکلات فرهنگی ذکر کرده‌اند. و بر این باور می‌باشند که زبان هر ملت بخش عمده‌ای از فرهنگ آن ملت است. لذا تجارتی موفق تر است که بتواند به زبان خریدار ارائه شود. از این بحث نتیجه می‌شود که ارائه سایت‌ها به زبان خاص(فرضا انگلیسی) کافی نیست چرا که همه کاربران اینترنت انگلیسی زبان نیستند.
این مشکل وقتی که خریداران با زبانهای مختلف از منزل تماس می‌گیرند بسیار پیچیده تر می‌شود چرا که عملا امکان ترجمه شبکه به همه زبانها وجود ندارد و لذا عملا چند زبان خاص که شبکه به آنها ترجمه شده است از آن استفاده می‌کنند. در عمل دیده شده است که کاربر از ابتدا واژه‌های خود را در زبان قابل فهم خود جستجو می‌کند. کسی که زبان او انگلیسی است به دنبال مقاله‌های به زبان ژاپنی نمی‌رود.
مشکل زبان فقط در مورد دو کشور با زبانهای کاملا متفاوت نیست بلکه یک کشور خود تنهایی ممکن است از لحاظ زبانهای رایج، سیستمهای آموزشی، فرهنگ ها و مرزهای محلی متنوع باشد که این خود یک مشکل دوم است. لذا در یک محله یا استان ممکن است زبان واحدی رایج باشد و تجارت آزاد موفق باشد و در منطقه ای دیگر عکس این نظر مورد قبول واقع گردد. لذا اگر بخواهیم وب را علاوه بر تقسیم بندی به زبانهای کشورها به زبانهای رایج در هر کشور نیز دسته بندی کرده و آن را ارائه کنیم باید دهها صفحه متعدد ایجاد گردد. که هر از گاهی نیز باید این صفحات وب را به روز گردانید، ای مساله مستلزم زمان و هزینه بالایی است و لذاع به عنوان یک مشکل جدی قلمداد می‌شود.
حال سوال اینجاست که آیا ایجاد صفحات وب به زبان کشورها کافی است؟ جواب این است که تغییر زبان شبکه تنها بشیخ زا مشکل را حل می‌کند زبان را باید در مجموعه بزرگتر فرهنگ بررسی کرده و در نظر گرفت در نظر بگیرید که زبان انگلیسی را به طور ساده به المانی، فرانسوی و ژاپنی و غیره ترجمه نماییم. در حالی که این کار می تواند از لحاظ اصول گرامری نگارش درست صورت گیرد ولی ممکن است جملات ایجاد شده از لحاظ فرهنگ بومی آن زبان خنده آور و مضحک جلوه کند. بسیاری از این کلمات یا عبارات و اصطلاحات را نمی توان مستقیما به زبان دیگر ترجمه کرد و انتظار داشت که همان معنی و مفهوم را داشته باشد در صورتی که فرد طراح وب تسلط کافی به زبان کشور مقصد نداشته باشد نیاز به صرف هزینه توسط سرویسهای حرفه ای و متخصص دارالترجمه می باشد.
به هر حال فرهنگ موضوع نیست که بتوان آن را به طور دقیق و کامل ترجمه کرد یک اشتباه سطحی در درک فرهنگ یک ملت می‌تواند جدال و ستیزی را پدید آورد.
کتابخانه کنگره آمریکا به زبان کره‌ای یک سایت را ایجاد کرد در این سایت از نماد طلایی سک به عنوان نماد دوستی استفاده شده که خوش یمنی به دنبال داشته باشد اما در فرهنگ کره‌ای سگ نماد دوستی نیست و تعبیر دیگری مثل نوعی غذا دارد .
علاوه بر واژگان که در فرهنگ دیگر به طول اتفاقی می تواند حاوی نکات مثبت و منفی گردد استفاده از رنگها نیز می تواند در جلب توجه کاربر و یا دلسرد کردن او موثر باشند. به عنوان مثال رنگهای قرمز و سبز در امریکا برای نکات مثبت در طراحی صفحان وب بکار می روند و در این حالی است که در چین رنگ قرم می تواند حاوی نکات منفی بوده و رنگ سبز معنی اخبار بد نزد ملل بودایی و یهودی را بدهند. همچنین استفاده از رنگ تیره در پس زمینه در امریکا کار متداولی به حساب می‌آید اما در آسیا و اروپا و امریکای لاتین رنگ تیره سنبل و نشانه غم و اندوه بوده و بدشگون است و یا رنگ قرمز در اسپانیا به عنوان نماد سوسیالیسم تلقی می‌گردد.
یک کار جدید در مورد طراحی نمادهای به صورت اشکال مختلف که در طرح جهان مورد قبول واقع گردد توسط شرکت ماکرو سافت و یک شرکت دیگر آغاز شده است این کار که فرهنگ لغت الکترونیکی نام گرفته است شامل نمادهایی از قبیل قیمت، اندازه، کیفت و ... می باشد به طوری که کاربر بدون دانستن زبان آن سایت بتواند تا حدودی از مطالب آن سایت آگاهی یافته و اقدام به عقد قرارداد نماید.
4 ـ 4 ـ بازاریابی
نزاع میان زبان و مشکلات فرهنگی در مبارزات بازاریابی به هم پیچیده می‌شود. برای مثال کل اروپا برای کمپانی‌های امریکایی به صورت یک موجودیت به نظر می رسند و سوئیس و نروژ شبیه ایالات متحده به نظر می‌آیند. این بدین معنی نیست که بازار آنها دقیقا مثل بازارهای امریکا پاسخ خواهد داد. فهم و ادراک اختلافات بسیار سخت است. به عنوان مثال اغل کاتالوگ های فروشندگان کوچک آمانی به فردی که در آلمان دارای یک آدرس و یا یک حساب بانکی نباشد چیزی نمی فروشند. ساکنین شمال اروپا تمایل بیشتری در مورد خرید از روی شبکه نسبت به ساکنین جنوب اروپا از خود نشان می دهند. این ممکن است به این دلیل باشد که ساکنین جنوب اروپا رابطه نزدکتری با مالکان محلی فروشگاهها دارند و ترجیح می دهند که کالا را از نزدیک ببینند. در اروپا اینترنت به صورت بخشی از فرهنگ امریکایی محسوب می شود بسیاری از اروپایی ها فرهنگ امرکایی را در تناقض با فرهنگ خود می دانند. خرد و متلاشی کردن بازار به خاطر اختلاف در زبان و فرهنگ اثرات نسبی اقتصادی را تقلیل می‌دهد.
5 ـ 4 ـ سهولت کار با شبکه و آموزش
یکی دیگر از مشکلاتی که در صفحات وب دیده یم شود این است که کار با سایت هیا آنها در مواردی چند دشوار می باشد به عبارت دیگر این سایت ها کاربر پسند نمی باشند. باید توجه کرد که کارابران غالبا جذب سایتهایی می گردند که علاوه بر مسایل ذکر شده تا کنون، کار با آنها ساده باشد. علاوه بر مساله ساده بودن کار با سایت نرم افزارهای مورد استفاده نیز باید ساده باشند بسیاری از سایت ها قبل ار کار ابتدا نصب نرم افزارهایی را نیاز دارند که بعضا بسیار پیچیده می باشند، این مساله خود باعث کسلی و خستگی و در نهایت امتناع کاربر می گردد. به طور کلی اگر صفحان وب پیچیده باشند خریداران خود را از دست خواهند داد.
مساله آموزش کار با اینترنت نیز خود از عوامل محدود کننده محسوب می‌شود. عدم آشنایی کار با اینترنت باعث می شود که فرد نتواند خواسته‌های مورد نیاز را در کمترین و کوتاهترین وقت ممکن بیابد و در بسیاری از موارد جستجوهای اینترنتی او ناکام می‌ماند.
6 ـ 4 ـ ضربات فرهنگی: افراد در نواحی مختلف جغرافیایی دارای پیشنیه فرهنگی متفاوت می باشند. آنها نه تنها به زبانهای مختلفی صحبت می‌کنند بلکه فرهنگ‌های متفاوت آنها روی روشی که آنها خود را بیان نمایند تاثیر می‌گذارد بنابراین حتی اگر همگی آنها از یک زبان برای گفتگو استفاده کنند از لغات و کلمات مختلفی برای بیان یک ایده و عقیده استفاده می‌کنند. این مساله مممکن است به تعبیرهای مختلف و یا به طور جدی تر به قطع ارتباطات منجر گردد. در یک تحقیق مشاهده شده است که مشکلات فرهنگی در امریکا قابل اغماض می‌باشند در حالی که در کشورهای دیگر می توانند بسیار مساله ساز باشند. یکی از مشکلات عمده ای که در بحث فرهنگی تجارت الکترونیکی پدید می آید آگهی های تبلیغاتی مخالفان شان و منزلت انسانی است که در سایت های مختلف دیده می شود. که این خود به خود و کم کم روح افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. این مساله باعث می‌شود که فرد آرام آرام نسبت به این مسایل بی تفاوت گردد. سرانجام فرد مشاهدات خود را به عنوان یک واقعیت عینی هستی خواهد پذیرفت و از مسایل ماورای طبیعی غافل گردیده و باز خواهد ماند.
مسایل غیر اخلاقی پرنوگرافی و غیره باعث ضربه شدید به کاربران مخصوصا جوانان می گردد. آمارها نشان می دهد که قشر جوان بیشتر از قشر سالخورده به تجارت الکترونیکی و کار با شبکه علاقه نشان می دهد. به عبارت دیگر افراد با سنین بالاتر می باشند که دائما این مشکلات را گوشرد می‌کنند. مالزی برای رفع این مشکل در صدد ایجاد مرکشی می باشد که نقش واسطه را ایفا کند به این ترتیب اطلاعات غیراخلاقی و غیرمفدی که از مظر مدیریت و ناظرین آن مرکز نباید به مردم انتقال یابند حذف و سانسور خواهند شد. کشور چین نیز اکادمی علوم این کشور را مسئولین محافظت از فرهنگ چینی در برخورد با اینترنت نموده است. البته آنها دلواپس آن هستند که فرهنگ آمریکایی در چین جاری شده و سلطه یابد. جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله کشورهایی است که به شدت در مقابل نفوذ برنامه ها و فلیم غربی غیراخلاقی مقاومت می کند از جمله مارد مخربی که از طریق شبکه قابل انتقال است می توان به موضوعات فرهنگ زبانی، و تضعیف فرهنگ های داخلی کشورها، سکس، خشنوت، اعتیاد و ... اشاره کرد.
6 ـ4 ـ ‌مشکلات فرهنگی دیگر
یکی دیگر از مشکلات فرهنگی که در سایت ها از ان نام می برند دیدگاههای فرهنگی نسبت به زمان است. افراد و تاجران بین‌المللی که با گامهای سریعتر کارها خو گرفته‌اند مجبورند با لایه‌های متعدد و ظاهری تشریفات کنابر بیایند. آنها غالبا از فقدان پاسخ و احساس فوریت توسط شرکا مایوس می شوند. در همین حال تاجران محلی اغلب شرکای خود را به صورت افرادی عجول در نظر می گیرند که دائما آنها را آزار می‌دهند. این مساله می تواند به عدم درک متقابل و شکست تبادلات منجر شود.
یک مشکل دیگر که در حوزه کار از راه دور مطرح است اما بی ارتباط از مسایل فرهنگی نیست این است که بسیاری از کارمندان دوست دارند که در محیط دفتری کار کنند این تک تک انسانها هستند که نیاز به کار گروهی و دسته جمعی با همکارانشان را دارند کارمندان ممکن است اگر در خانه کار کنند احساس تنهایی نمایند. کار از طریق خط تلفن و شبکه با تیم به صورت الکترونیکی به اندازه صحبت های حضوری موثر نخواهد بود.
وقتی که کارمندان در سایت های مشتری و یا در منزل کار کنند احساس عدم تعلق خاطر به آنها دست خواهد داد. البته بانوان احساس می کنند که هیچ کشمکش و نزاعی میان علائق آنها رخ نمی دهد و اگر در منزل و از طریق خط و شبکه کار کنند و این در خلاف با درک و دانش مدیران است زیرا مدیران معتقدند که عکس این حالت باید رخ دهد.
مشکل دیگر این که برخی معتقدند برای شروع موثر تجارت الکترونیکی در یک منطقه نیازی نیست که کلیه افراد دسترسی به کامپیوتر داشته باشند. و تنها اتصال 50 تا 10 درصد افراد کفایت می‌کند. این مساله شاید بریا کشورهای توسعه یافته که عادت به کار تیمی دارند درست باشد ولی برای کشور ما که از لحاظ فرهنگی تمایل به تک روی در افراد وجود دارد و افراد کمتر تمایل به کار گروهی دارند صحیح نیست.
مشکل دیگری که از آن نام برده می شود این است که همه افراد جهان از لحاظ فرهنگی هنوز به کارت های اعتباری عادت نکرده‌اند. این مساله در کشور ما تقریبا همه افراد را شامل می شود بسیاری از افراد از داشتن کارت های اعتباری احساس راحتی نداشته و حمل کردن پول نقد را ترجیح می دهد به عبارت دیگر در ذهن آنان اتکا به کارت های اعتباری اطمینان آور نیست.

5 ـ محیط قانونی
قانونمندی و تدوین نظام حقوقی و قضایی حاکم بر محیط دیجیتال همواره به عنوان یکی از پیش نیازها و زیرساخت های اولیه در مدل های ملی توسعه ی ICT (فناوری ارتباطات و اطلاعات) کشورهای مختلف، توجهی همسنگ با لزوم دسترسی مناسب و ارزان قیمت همگانی و همچنین ضرورت امنیت اطلاعات را به خود اختصاص داده است.
در کشور ما نیز به تدریج و با روشن شدن اهمیت IT و گسترده شدن کاربری این فناوری، در اواخر دوره‌ی مجلس پنجم، بحث تدوین قانونی برای تجارت الکترونیکی و حقوق محیط دیجیتال مطرح شد که در آن دوره با پی گیری وزارت بازرگانی به صورت یک طرح کلی در مجلس مطرح و ثبت شد. ولی عملاً در مجلس ششم همراه با شتاب گرفتن موضوع توسعه ی فناوری اطلاعات و فراگیری اینترنت در کشور، بحث در این خصوص فعال شد.

6 ـ بانکداری الکترونیک
یکی از مهم‌ترین پدیده‌های ناشی از انقلاب اطلاعات، تحول در شیوه‌های سنتی تجارت و جایگزینی آن با تجارت الکترونیک است.
از این‌رو به واسطه نقش پول و بانکداری در تجارت، بانکداری الکترونیک اصلی‌ترین زیربنای تجارت الکترونیک محسوب می‌شود.
بانک‌ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی که وظیفه ارائه خدمات پولی و مالی را دارند با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات از سویی می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش داده و موجب سود دهی خود و ذی‌نفعانشان را فراهم کنند و از سوی دیگر موجب رضایتمندی مشتریان خود شوند.
در این خصوص با وجود پیشرفت‌هایی که در حوزه خدمات پول الکترونیکی و ابزارهای پرداخت در کشور داشته‌ایم در استفاده از سامانه‌های یکپارچه اطلاعاتی برای الکترونیکی‌کردن تعاملات درون بانکی و بین بانکی و اتصال برخط مشتریان به بانک در آغاز راه هستیم؛
به همین دلیل فناوری اطلاعات نتوانسته باعث کاهش هزینه‌ها و ارزان‌تر شدن خدمات بانکی و نیز حذف رویه‌های سنتی نظیر توسعه شعب فیزیکی بانک‌ها و اسکناس شود.
طی سال‌های اخیر، روند رو به رشدی را در توسعه خودپردازها و دیگر ابزارهای پرداخت الکترونیکی داشته‌ایم اما این میزان پیشرفت در همه بانک‌ها یکسان نبوده و در برخی خدمات، تفاوت چشمگیری وجود دارد.
این مسئله باعث بروز مشکلات در تعاملات بین بانکی و نیز نزد مشتریان می‌شود. میزان استقبال مردم برای استفاده از روش‌های نوین بانکی در رشد قابل‌قبول پرداخت‌های الکترونیکی قبوض تلفن همراه و ثابت، آب، برق و گاز مشهود است و ضرورت دارد این خدمات به تمامی اسناد پرداختنی دوره‌ای نظیر اقساط بانکی توسعه یابد.
هرچند در این بین افزایش تمایل به استفاده از خود‌پردازها برای دریافت پول باعث افزایش سرانه اسکناس و سرعت گردش پول سنتی شده و در نهایت باعث افزایش هزینه شود در حالی‌که هیچ سودی برای بانک‌ها نداشته است.
به‌نظر می‌رسد در این خصوص بانک مرکزی به‌عنوان نهاد نظارتی و سیاستگذار مستقل باید به‌طور مستمر پیگیر عملکرد بانک‌ها در توسعه خدمات بانکداری الکترونیکی باشد و برای همسو و یکپارچه کردن آنها، تصمیمات و سیاست‌های مناسبی اتخاذ و به‌طور جدی سطح کیفیت مطلوب خدمات را ارزیابی و کنترل کند تا شاهد مسائلی نظیر ارائه نکردن خدمت به کارت‌های دیگر بانک‌ها و یا فقدان خدمت‌دهی در برخی اوقات نباشیم.
از مهم‌ترین مسائل و ضرورت‌های پیش روی توسعه بانکداری الکترونیک می‌توان به لزوم آموزش مستمر کارکنان بانک‌ها، بهره‌گیری از نظام‌‌های اطلاعاتی یکپارچه و استاندارد، تقویت زیرساخت امن و مطمئن ارتباطی، فرهنگ‌سازی‌ عمومی برای استفاده از خدمات الکترونیک، ایجاد استاندارد‌ها و سازوکارهای تعاملات بین بانکی و پرداخت‌های الکترونیکی و ایجاد الزامات قانونی برای استفاده و توسعه خدمات الکترونیکی اشاره کرد.
اما مهم‌ترین بحث در توسعه بانکداری الکترونیک ایجاد حمایت‌های قانونی از فرایندهای الکترونیکی در جهت ایجاد اعتماد نزد کاربران است.
با توسعه الکترونیکی شدن مبادلات پولی و مالی، سوءاستفاده از این امکانات هم رشد یافته و ضرورت دارد با بهره‌گیری از خدمات امضای الکترونیک و افزایش امنیت نظام‌های بانکی در کنار حمایت‌های کیفری و افزایش ریسک‌پذیری بانک‌ها به توسعه بانکداری الکترونیک و ایجاد اطمینان نزد مشتریان خدمات کمک کرد.
منابع:
1ـ پایگاه اینترنتی شرکت مهندسی اوج نگرش پارسی (http://www.owjit.ir)
2 ـ مقاله بررسی نقش فناوری وایمکس در توسعه تجارت الکترونیکی کشور (نویسنده علی حلاج پور(
3 ـ‌ وب سایت اطلاع رسانی وایمکس نیوز / شماره: 2134
4 ـ مقاله تجارت الکترونیک و انفورماتیک
5 ـ پایگاه اینترنتی atalebi.com
6 پایگاه اینترنتی http://www.hamshahrionline.ir